Một nhà Nho lỗi lạc từng nói: “Đối mặt với vận mệnh, 忍nhẫn 耐 nại là phương pháp duy nhất để đi đến thành công”. Nhẫn không chỉ là một loại trí tuệ, mà còn là một loại mưu lược. Trong lịch sử có rất nhiều nhân vật nhờ chữ Nhẫn mà làm thành được việc lớn, nổi bật lên là những anh kiệt thời Tam Quốc.

Những năm cuối thời Đông Hán, Tào Ngụy, Thục Hán, Đông Ngô chiến hỏa tràn ngập, bậc anh hào thay nhau nổi lên, vô số anh hùng oai phong một cõi, quan văn có Gia Cát Lượng, Tư Mã Ý, Quách Gia, Giả Hủ… quan võ có Lã Bố, Quan Vũ, Triệu Vân… Những nhân vật Tam Quốc sống mãi trong lòng hậu nhân mà rất nhiều người nổi bật lên là vì dựa vào một chữ Nhẫn, đó là Tư Mã Ý là một nhân vật điển hình của “thắng bằng nhẫn” trong lịch sử Tam Quốc – không rực rỡ như Gia Cát Lượng, không oanh liệt như Tào Tháo, nhưng kết cục lại là người đặt nền cho nhà Tấn.

Trong thời Tam Quốc, Tư Mã Ý được mệnh danh là “ông vua nhẫn nhịn”.Một nhà Nho lỗi lạc từng nói: “Đối mặt với vận mệnh, 忍nhẫn 耐 nại là phương pháp duy nhất để đi đến thành công”. Nhẫn không chỉ là một loại trí tuệ, mà còn là một loại mưu lược. Trong lịch sử có rất nhiều nhân vật nhờ chữ Nhẫn mà làm thành được việc lớn, nổi bật lên là những anh kiệt thời Tam Quốc.

Những năm cuối thời Đông Hán, Tào Ngụy, Thục Hán, Đông Ngô chiến hỏa tràn ngập, bậc anh hào thay nhau nổi lên, vô số anh hùng oai phong một cõi, quan văn có Gia Cát Lượng, Tư Mã Ý, Quách Gia, Giả Hủ… quan võ có Lã Bố, Quan Vũ, Triệu Vân… Những nhân vật Tam Quốc sống mãi trong lòng hậu nhân mà rất nhiều người nổi bật lên là vì dựa vào một chữ Nhẫn, đó là Tư Mã Ý là một nhân vật điển hình của “thắng bằng nhẫn” trong lịch sử Tam Quốc – không rực rỡ như Gia Cát Lượng, không oanh liệt như Tào Tháo, nhưng kết cục lại là người đặt nền cho nhà Tấn.

Trong thời Tam Quốc, Tư Mã Ý được mệnh danh là “ông vua nhẫn nhịn”.

Bài học từ Tư Mã Ý rất sâu, nhất là nhìn từ quyền lực – chính trị – gia tộc.  Nhẫn để sống – sống để thắng, Tư Mã Ý biết mình không thể thắng ngay, nên chọn nhẫn. Bị Tào Tháo nghi kỵ, bị Gia Cát Lượng dồn ép, ông vẫn giữ mình kín kẽ, không bộc lộ tham vọng.

 Bài học: Khi chưa đủ thế và lực, im lặng là áo giáp tốt nhất.  Thắng không cần danh – chỉ cần kết cục Gia Cát Lượng nổi tiếng “xuất sư biểu”, Bắc phạt lừng lẫy. Tư Mã Ý không cần thắng từng trận, chỉ cần Gia Cát Lượng chết trước mình → Thục tự suy.

 Bài học: Đừng tranh hào quang, hãy tranh thời gian.

 Biết mình, biết người – biết lúc tiến, lúc lùi Trước Gia Cát Lượng: không giao chiến lớn, giữ thành, thủ chắc. Sau khi Tào Sảng lộng quyền: ra tay đúng lúc (biến cố Cao Bình Lăng).

 Bài học: Kẻ cao tay không phải người đánh nhiều, mà là người đánh đúng lúc.  Không trung thành mù quáng – trung thành với gia tộc Tư Mã Ý phò Ngụy nhưng nuôi Tư Mã. Không lật đổ ngay, mà để con cháu hoàn tất (Tư Mã Sư, Tư Mã Chiêu).

 Bài học: Quyền lực bền nhất là quyền lực truyền đời, không phải quyền lực cá nhân.  Giấu dã tâm – lộ đức độ Bề ngoài: khiêm nhường, bệnh tật, trung quân. Bên trong: tính toán dài hạn, lạnh và sâu.

 Bài học: Người khôn không để người khác biết mình khôn.  Sống sót là năng lực cao nhất Gia Cát Lượng: chết vì lao lực. Tào Tháo: chết vì đa nghi. Tư Mã Ý: sống lâu – sống dai – sống đúng thời. .

 Bài học lớn nhất: Trong chính trị và đời người, ai sống lâu hơn, người đó có cơ hội thắng.

 Tư Mã Ý: Người nhẫn chịu thành công nhất

Có thể nói rằng các nhân vật thời Tam Quốc đã để lại rất nhiều điều trong văn hóa phương Đông. Họ cũng chứng minh cho hậu thế thấy rằng người muốn đạt được đại sự cần phải có chí lớn, và 忍 “nhẫn” chính là một loại sức mạnh thể hiện tầm vóc của ý chí.

Vậy nên người có tâm đại nhẫn là không gì sánh được.

TTK  Đinh Xuân Vinh